Położenie

Gorzów Wielkopolski jest największym miastem Woj. Lubuskiego i cichą stolicą dawnej Nowej Marchii.
Liczba mieszkańców miasta wynosi niemal 130.000.
Gorzów położony jest u ujścia Kłodawy do Warty. Północ i południe miasta otaczają lasy.

Historia

Do XVI wieku miasto nazywane było Landisberch Nova (Neu-Landsberg) w nawiązaniu do położonego na wschód od Berlina miasta Alt-Landsberg. Założone zostało przez osadników z Brandenburgii, Dolnej Saksonii i Nadrenii Północnej Westfalii i stanowiło nadgraniczną fortecę naprzeciw położonej nieopodal polskiej osady - Santoka.
Podobnie jak Rzym miasto wybudowane zostało na siedmiu wzgórzach.
Od 1321 miasto było otoczone murem i wieżami.
W 1433 miasto było oblegane przez Husytów a podczas Wojny Trzydziestoletniej tereny podmiejskie na zewnątrz murów były zniszczone a miasto okupowane przez siły szwedzkie.
Po wojnie Landsberg szybko rozwinął się w ważny ośrodek handlowy z sąsiednią Polską i nabrał znaczenia.
Powstało dużo przedsiębiorstw. W XIX wieku nastąpiło uprzemysłowienie, wymuszone niejako poprzez połączenie w 1857 roku linią Pruskiej Kolei Wschodniej. W mieście powstały zakłady przemysłu maszynowego, leśnego, produkcji drutu i kół zębatych, przemysłu spożywczego, browary i młyny, a w XX wieku także przemysłu chemicznego. Od końca XIX wieku do lat 20tych XX wieku w mieście powstało wiele parków, dzięki czemu zyskało ono wówczas miano "wschodniego miasta parków".
W 1899 roku w mieście powstała elektryczna linia tramwajowa (poza nowymi tramwajami do dziś można spotkać stare tramwaje pochodzące z niemieckiego miasta Kassel). Miasto, które nie zostało zniszczone podczas pierwszych 5 lat II Wojny Światowej doznało pewnych zniszczeń w jej ostatnich miesiącach. Wycofujące się siły niemieckie wysadziły mosty a miasto przeszło w ręce armii radzieckiej bez walki. Zniszczeniu uległo wskutek podpaleń i grabieży.
30 stycznia 1945 niemiecki Landsberg został przemianowany na polski Gorzów . Ostatni niemieccy mieszkańcy, którzy nie uciekli w czasie działań wojennych musieli opuścić miasto do 1949 roku. Większość nowych mieszkańców napłynęła z regionu Wielkopolski. Od lat 60' Gorzów Wielkopolski przekształcił się w nowoczesne miasto, wybudowano nowe dzielnice mieszkalne a w 1979 roku liczba ludności przekroczyła 100000.

Współcześnie

Zabytki Gorzowa są bardzo wszechstronne. Od wielkiej katedry, poprzez wiele małych pomników i pięknych parków po miejskie muzeum. Można znaleźć tu wiele interesujących rzeczy. Dla nas największym zabytkiem jast miasto samo w sobie. Wiele starych domów mieszkalnych (niektóre odnowione, inne czekające jeszcze na odrestaurowanie), miły deptak nad Wartą, stare lecz odnowione mury miejskie łączą nowoczesne polskie miasto z dawną poniemiecką historią.
Podróż jednym ze starych tramwajów jest wyjątkową atrakcją, zwłaszcza dla obcokrajowców, gdzie można poczuć ducha lat siedemdziesiątych. Śniadanie na łodzi (nie zacumowanej niestety na stałe) także pozostanie niezapomniane. Istnieje także wiele nowoczesnych atrakcji. Znajdują się tu także nowoczesne centra handlowe, oraz rozwijająca się gastronomia (jakkolwiek każdemu polecamy stare i legendarne w Gorzowie bułki z pieczarkami niedaleko dworca). Do Gorzowa zaprasza także nowoczesny kompleks sportowy.
Deptak nad Wartą - Deptak nad Wartą w swoim śródziemnomorskim stylu jest najprawdopodobniej najmilszą częścią miasta. Można tu spacerować wzdłuż rzeki, zjeść lody, usiąść na schodach i podziwiać widok na rzekę. Niestety, żegluga pasażerska praktycznie nie istnieje. Na deptaku znajduje się pomnik orła - upamiętniający polskich saperów z 1945 roku.
Info-Glob - Idąć wzdłuż Warty zauważymy futurystyczny budynek na końcu mostu, który symbolizuje wejście miasta w XXI wiek. Tak zwany Info-Glob jest centrum informacyjno-wystawowym a także punktem widokowym (klucz można dostać u pracowników ochrony w piwnicy). Nowe centrum handlowe zostało wybudowane za budynkiem Info-Glob na lewym brzegu Warty, na terenie dawnego terenu przemysłowego.
Muzeum miejskie w starym spichlerzu - Bezpośrednio za Info-Glob znajdziemy stary spichlerz, wybudowany w XVIII wieku. Dziś znajduje się w nim muzeum, gdzie można zobaczyć wystawy dotyczące historii miasta, a także wystawy sztuki nowoczesnej. Przed muzeum znajdziemy elementy dawnych maszyn parowych, z budowania których miasto znane było w XIX i na początku XX wieku. Niedaleko znajduje się podstawa zniszczonego pomnika honorowego obywatela miasta, przemysłowca Paucksch'a, który sponsorował wiele obiektów socjalnych i fontannę Pauckscha na rynku.
Fontanna Pauckscha - Tak zwana Fontanna Pauckscha, zasponsorowana przez honorowego obywatela miasta i przedsiębiorcę Pauckscha znajduje się na rynku. Wybudowana została w latach 1896-97. Współczesna fontanna jest repliką ponieważ oryginalna została zniszczona podczas wojny. Figury przedstawiają źródła bogactwa miasta: chłopiec z młotkiem - symbol przemysłu maszynowego, dziewczynka z łódką - symbol żeglowności Warty i druga dziewczynka, z wędką - symbol rybołówstwa. Duża figura - kobieta niosąca wodę symbolizuje pracowitość mieszkańców miasta.
Hermann Paucksch był właścicielem fabryki kotłów parowych, która znana była niegdyś w całych Niemczech.
Stary herb - Na ulicy Sikorskiego - naprzeciwko ratusza - można zobaczyć dawny herb miasta Landsberg. Jest on wygrawerowany w wielkim kamieniu, który niegdyś stanowił element mostu na Warcie i który został odzyskany z tegoż mostu po wojnie.
Aleja Gorzowskich sław - Niedaleko od fontanny Pauckscha znajduje się tak zwana aleja gorzowskich sław. Nalezy uważać, ponieważ łatwo jest ją przeoczyć. Składa się ona z płyt poświęconych ważnym gorzowskim artystom i naukowcom umieszczonych na rynku. Ale nie tylko ludzie którzy dokonali wielkich rzeczy zostali uhonorowani przez miasto (na przykład wybudowano pomnik pewnemu włóczędze, który był znany ze swojej wesołości i dowcipu). Uważny turysta znajdzie także pomniki zwycięzcy wyścigowego, cygańskiego poety i innych osób. Coraz częściej honorowani są także ludzie z niemieckiej przeszłości miasta co jest wspierane przez stowarzyszenie dawnych niemieckich mieszkańców.
Fontanna wiedźm i Świńster - Na starym mieście można zobaczyć tak zwaną fontannę Wiedźm. To miejsce miało być miejscem spotkań kobiet będących czarownicami. Wrzucając monetę możemy pomyśleć swoje życzenie ;-) Ale Fontanna Wiedźm to nie jedyny element nawiązujący do mitycznych postaci. Innym jest znajdująca się niedaleko figura Świństera.
Park różany - Park w centrum miasta jest jednym z jego najpiękniejszych elementów. Nawadniany przez małą rzeczkę Kłodawkę i wyposażony w kaczy stawek oferuje ciszę i spokojną atmosferę (oraz plac zabaw dla dzieci) Należy zwrócić uwagę na magiczny pomnik jaki stanowią tutejsze stare dęby.
Mury miejskie - Pozostałe fragmenty historycznych murów miejskich, pochodzących z XIV wieku znajdują się w centrum starego miasta. Ponadczterometrowej wysokości i długości 130 metrów mury posiadają wieże zbudowane z kamienia polnego i cegieł.
Katerda Najświętszej Marii Panny - Katedra jest najważniejszym elementem architektury miasta. Trójnawowy kościół został wybudowany w XIII wieku w stylu gotyckim. Renesansowy ołtarz z XVI wieku - jako jedyny spośród siedemnastu, który przetrwał - wart jest zwiedzenia. Wieża z XV wieku ma 52 metry i udostępniona jest zwiedzającym (z góry widok na miasto). Warto także zwrócić uwagę na drzwi, które pełne są stalowych gwoździ. Podczas I Wojny Światowej mieszkańcy, którym poszczęściło się i nie poszli na wojnę jako żołnierze, mogli wspierać swoje państwo dotacjami. Ponad 10000 marek zostało wówczas zebrane poprzez sprzedaż gwoździ, które mieszkańcy wbijali następnie w drzwi katedry.